دریچه های قلبی

قلب دارای دریچه‌ هایی است که با هر ضربان باز و بسته می‌شوند تا به خون اجازه دهند از طریق حفره‌های فوقانی (دهلیزها) و تحتانی قلب (بطن ها) به بقیه بدن جریان یابد.

چهار دریچه قلب عبارتند از:

• دریچه سه لتی که بین دهلیز راست و بطن راست قرار دارد.
• دریچه ریوی که بین بطن راست و شریان ریوی قرار دارد.
• دریچه میترال که بین دهلیز چپ و بطن چپ قرار دارد.
• دریچه آئورت که بین بطن چپ و آئورت قرار دارد.

خون از دهلیز راست و چپ از طریق دریچه های سه لتی و میترال جریان می یابد. این دریچه ها باز می شوند تا خون به بطن راست و چپ جریان یابد. سپس برای جلوگیری از برگشت خون به دهلیز دریچه ها بسته می شوند. هنگامی که بطن ها از خون پر شدند، شروع به انقباض می کنند و دریچه های ریوی و آئورت را مجبور به باز شدن می کنند. سپس خون به شریان ریوی و آئورت جریان می یابد. شریان ریوی خون بدون اکسیژن را از قلب به ریه ها می برد. آئورت  نیز که بزرگترین شریان بدن است، خون غنی از اکسیژن را به سایر بافت های بدن می رساند.

اختلالات دریچه قلب

دریچه‌ های قلب جهت اطمینان از جریان خون در جهت رو به جلو کار می‌کنند اگر اختلال در دریچه قلب وجود داشته باشد، دریچه قادر به انجام این کار به درستی نخواهد بود. این امر می تواند ناشی از نشت و بازگشت خون که به آن نارسایی دریچه می گویند، یا ناشی از باریک شدن دهانه دریچه که تنگی دریچه نامیده می شود یا ترکیبی از نارسایی و تنگی باشد.

برخی از افراد مبتلا به اختلال دریچه قلب ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند، در حالی که برخی دیگر در صورتی که اختلال دریچه قلب درمان نشود، ممکن است شرایطی مانند سکته مغزی، حملات قلبی و لخته شدن خون را تجربه کنند.

انواع اختلالات دریچه قلب

• تنگی دریچه قلب

تنگی دریچه زمانی رخ می دهد که دریچه نتواند به طور کامل باز شود، به این معنی که خون کافی نمی تواند از طریق دریچه جریان یابد. این وضعیت می تواند در هر یک از دریچه های قلب رخ دهد و ممکن است به دلیل ضخیم شدن یا سفت شدن دریچه قلب ایجاد شده باشد.

علائم این بیماری شامل موارد زیر است:

• درد قفسه سینه
• تنگی نفس
• خستگی
• سرگیجه
• غش کردن

برخی از افراد برای تنگی دریچه نیازی به درمان ندارند. سایر افراد ممکن است برای تعویض یا ترمیم دریچه نیاز به جراحی داشته باشند که بسته به شدت تنگی و سن بیمار دارد.

• نارسایی دریچه قلب

نارسایی دریچه نیز زمانی اتفاق می افتد که هر یک از دریچه های قلب به درستی بسته نمی شود و باعث می شوند خون به سمت عقب جریان یابد. علائم این بیماری شامل موارد زیر است:

• تنگی نفس
• سرفه
• خستگی
• تپش قلب
• سبکی سر
• تورم پا و مچ پا

اثرات نارسایی دریچه بسته به فرد متفاوت است. برخی از افراد تنها نیاز به کنترل وضعیت خود دارند. برخی دیگر ممکن است به دارو برای جلوگیری از تجمع مایع نیاز داشته باشند، در حالی که ممکن است برخی دیگر نیاز به ترمیم یا تعویض دریچه داشته باشند.

• افتادگی دریچه میترال

افتادگی دریچه میترال زمانی اتفاق می‌افتد که دریچه میترال به درستی بسته نمی‌شود و گاهی باعث می‌شود خون به دهلیز چپ برگردد. اکثر افراد مبتلا به افتادگی دریچه میترال علائمی ندارند و در نتیجه نیازی به درمان ندارند.

با این حال، علائمی که نشان دهنده ضرورت درمان است عبارتند از:

• تپش قلب
• تنگی نفس
• درد قفسه سینه
• خستگی
• سرفه

درمان شامل جراحی برای ترمیم یا تعویض دریچه میترال است.

• بیماری دریچه آئورت ۲ لتی

بیماری دریچه آئورت دو لتی زمانی اتفاق می افتد که فرد با دریچه آئورتی متولد شود که به جای سه فلپ معمولی، دو فلپ دارد. این دریچه معمولاً می تواند سال ها بدون ایجاد علائم کار کند، بنابراین بیشتر افراد مبتلا به بیماری دریچه آئورت دو لتی تا بزرگسالی تشخیص داده نمی­شوند. با این حال، در موارد بسیار شدید، علائم این نوع اختلال در بدو تولد وجود دارد.

علائم این بیماری ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• تنگی نفس با فشار
• درد قفسه سینه
• سرگیجه
• غش کردن

علل اختلالات دریچه قلب چیست؟

دلایل مختلفی برای اختلالات مختلف دریچه قلب وجود دارد اما شایع ترین آن ها شامل موارد زیر است:

• یک نقص مادرزادی
• اندوکاردیت عفونی، التهاب بافت قلب
• بیماری التهابی ناشی از عفونت با باکتری استرپتوکوک گروه A (تب روماتیسمی)
• تغییرات مرتبط با افزایش سن، مانند رسوبات کلسیم
• یک حمله قلبی
• تنگی و سفت شدن شریان های دیواره قلب (بیماری عروق کرونر)
• تغییرات دژنراتیو در عضله قلب (کاردیومیوپاتی)
• فشار خون بالا
• تورم یا برآمدگی غیر طبیعی آئورت (آنوریسم آئورت)
• آترواسکلروز یا سخت شدن شریان ها
• ضعیف شدن بافت همبند در دریچه میترال (دژنراسیون میکسوماتوز)
• سیفلیسکه یک عفونت مقاربتی نسبتاً نادر است.
• لوپوس که یک اختلال خودایمنی مزمن است.

تشخیص اختلالات دریچه قلب

مهم ترین روش تشخیص معاینه است. پزشک معاینه را با گوش دادن به قلب از طریق گوشی پزشکی شروع می کند. آنها به هر گونه ناهنجاری ضربان قلب که ممکن است نشان دهنده مشکل در دریچه های قلب باشد گوش می دهند. پزشک همچنین ممکن است برای تشخیص اینکه آیا تجمع مایع وجود دارد یا خیر به ریه ها گوش دهد و بدن را برای علائم احتباس آب بررسی کند. هر دوی این ها نشانه مشکلات دریچه قلب هستند.

سایر آزمایش‌هایی که ممکن است برای تشخیص اختلالات دریچه قلب مورد استفاده قرار گیرند شامل موارد زیر است:

• الکتروکاردیوگرام (نوار قلب) روشی است که فعالیت الکتریکی قلب را نشان می دهد. این تست برای بررسی ریتم غیر طبیعی قلب استفاده می شود. اکوکاردیوگرام از امواج صوتی برای ایجاد تصویری از دریچه‌های قلب و بطن استفاده می‌کند.

• کاتتریزاسیون قلبی آزمایش دیگری است که برای تشخیص اختلالات دریچه استفاده می شود. در این روش از یک کاتتر با دوربین برای گرفتن عکس از قلب و عروق خونی استفاده می شود. این می تواند به پزشک کمک کند تا نوع و شدت اختلال دریچه را تعیین کند.
• اسکن MRI ممکن است تصویر دقیق تری از قلب ارائه دهد. این آزمایش می تواند به تایید تشخیص کمک کند و به پزشک برای تعیین اینکه چگونه اختلال دریچه را به بهترین شکل درمان کند، راهکار بدهد.
• تست استرسمی تواند برای تعیین اینکه چگونه علائم تحت تاثیر فعالیت قرار می گیرند استفاده شود. اطلاعات حاصل از تست استرس می تواند به پزشک متخصص قلب و عروق خوب در تهران اطلاع دهد که وضعیت بیمار چقدر وخیم است.

درمان اختلالات دریچه قلب

درمان اختلالات دریچه قلب به شدت اختلال و علائم آن بستگی دارد. اکثر پزشکان شروع درمان را  با درمان های محافظه کارانه پیشنهاد می دهند. این درمان ها شامل موارد زیر است:

• دریافت نظارت مداوم پزشکی
• ترک سیگار
• پیروی از یک رژیم غذایی سالم

داروهایی که معمولاً تجویز می شوند عبارتند از:

• مسدود کننده های بتا و مسدود کننده های کانال کلسیم، که به کنترل ضربان قلب و جریان خون کمک می کنند.
• دیورتیک ها (دارو های ادرار آور) برای کاهش احتباس مایعات
• گشادکننده عروق، داروهایی هستند که رگ های خونی را باز یا گشاد می کنند.

اگر شدت علائم بیمار افزایش یابد، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد. این جراحی شامل ترمیم دریچه قلب با استفاده از یکی از موارد زیر است:

• بافت خود فرد
• استفاده از یک دریچه حیوانی جایگزین
• تعویض با یک دریچه اهدایی از شخص دیگر
• یک دریچه مکانیکی یا مصنوعی

دیگر یافته های پزشکی نارسایی دریچه قلب