واریس چیست؟

سیاهرگ‌ها در تمام نقاط بدن وجود دارند. بعضی از این دسته از رگ‌ها در عمق اندام‌های مختلف بدن هستند و گروهی دیگر در سطوح مختلف بدن و نزدیک به پوست قرار گرفته‌اند. در حالت عادی سیاهرگ‌های مختلف از جمله سیاهرگ‌های سطحی، وظیفه خون‌رسانی از قسمت ‌های مختلف بدن به قلب را بر عهده دارند.

در مواردی ممکن است تحت شرایط ویژ‌ه‌ای دریچه‌های سیاهرگ‌های سطحی تخریب شوند و این امر سبب بازگشت خون به داخل سیاهرگ و در نتیجه گشاد شدن، متورم شدن و پیچ ‌و تاب خوردن این عروق گردد. به این رخداد که در اثر عوامل مختلفی به وجود می‌آید اصطلاحاً «واریس» گفته می‌شود.

علائم واریس

مشاهده کردن هر یک از علائم زیر می‌ تواند نشان‌دهنده ابتلای فرد به این بیماری باشد:

• ظاهرشدن شکل رگ‌ها در سطح پوست به رنگ آبی یا بنفش
• تورم و برآمدی رگ‌ها در نواحی مختلف بدن
• احساس درد یا گاهی سنگین شدن پاها
• سوزش در ناحیه ظاهرشدن رگ‌ها
• تغییر رنگ پوست در ناحیه رگ‌های ظاهر شده
• تیرکشیدن عضلات پا در واریس پا
• خارش نقاطی که رگ‌های واریسی ظاهر شده‌اند.
• گرفتگی پا در هنگام ایستادن

عوارض واریس پا یا همان واریس اندام تحتانی

عوارض مختلفی وجود دارند که در صورت گذشت چندین سال از تشخیص اولیه برای اکثر بیماران ایجاد می ‌شوند که این عوارض واریس اندام تحتانی ممکن است از خفیف تا شدید متغییر باشند.

عوارض واریس شدید می‌تواند به دلیل گردش خون ضعیف در اندام آسیب ‌دیده، به خطرات بزرگی منتهی شود. شدت این عوارض بسیار متفاوت بوده و برخی از اثرات مانند احتمال آمبولی ریوی در اثر لخته می‌تواند کشنده نیز باشد. بنابرین واریس و عوارض آن به ‌هیچ‌ عنوان نباید بی ‌اهمیت تلقی شوند و مهم است که از این عوارض آگاهی نسبی وجود داشته باشد تا بتوان درمان مناسب آن را پیدا کرد.

بدین منظور لیست زیر شامل مهم‌ترین عوارض رگ‌های واریسی است که به ‌محض بروز، نیاز به پیگیری جدی دارند و در حقیقت به فرد هشدار می‌دهند که بیماری در حال پیشرفت است و باید به بهترین متخصص قلب و عروق در تهران مراجعه کند:

۱. اگزمای پوستی

اگزمای وریدی با مشکلات پوستی اشتباه گرفته می شود، به خصوص در بیمارانی که واریس نهفته دارند. اگزمای واریس منجر به قرمزی و پوسته پوسته شدن پوست در ناحیه آسیب‌ دیده می شود. در واقع این عارضه ناشی از پرخونی و تجمع مایع در زیر سطح پوست بوده و خارش شدید پوست به همراه تغییر بافت آن نیز دیده می‌ شود.

۲. تورم مچ پاها- Edema

در اوایل ظهور بیماری، تورم موقتی است و هنگام عصر پاها قدری دچار تورم می ‌شوند که البته با استراحت شبانه به ‌سادگی برطرف می ‌شود. اما درصورتی‌که بیماری مزمن شده باشد، به سبب اینکه جریان لنفی هم در دراز مدت دچار آسیب شده تورمی دائمی در مچ پاها به وجود می ‌آید که به ‌مرور زمان می تواند تا زانو هم پیشرفت کند. متأسفانهاین تورم با استراحت هم به‌ خوبی برطرف نمی‌ شود.

۳. زخم Varicose Ulcer

در بیمار مبتلا به واریس به دلیل افزایش فشار وریدی در ناحیه پایین پا، زخم وریدی ایجاد می شود (زخم‌های دردناک روی پوست در نزدیکی رگ‌های واریسی، به‌ویژه در نزدیکی مچ پا). در حقیقت تورم و مایعات اضافی موجود در بافت، منجر به اختلال تغذیه سطحی پوست می‌شود؛ از این رو آسیب اندک به پاها می‌ تواند منجر به زخم‌ هایی شود که بهبود آن مدت زیادی طول می کشد.

۴. لخته شدن خون یا فلبیت

گاهی اوقات رگ‌های پاها سفت و دردناک می ‌شوند که این حالت  ممکن است در اثر لخته شدن خون در وریدهای سطحی به وجود آمده باشد. در مواردی از لخته ‌های سطحی لازم است برای مدتی داروی ضد انعقادی مصرف شود تا از پیشرفت لخته و آمبولی احتمالی پیشگیری شود.

۵. خونریزی

رگ‌ های بسیار نزدیک به سطح پوست گاهی ممکن است بر اثر ضربه و یا بریدن دچار خونریزی شوند و با وجود این که محل زخم بسیار کوچک است خون با فشار زیادی خارج شود به‌ طوری‌که متوقف کردن این خونریزی قدری مشکل باشد.

۶. نارسایی وریدی

اگر جریان خون برای مدت‌ زمان طولانی مختل شود، می‌ تواند بر تبادل اکسیژن و پردازش مواد مغذی و مواد زائد تأثیر بگذارد و منجر به ایجاد شرایط نارسایی مزمن وریدی ‌شود.

تغییر رنگ پوست، ورم پا، زخم و همه این مشکلات در زمینه نارسایی مزمن وریدی هستند.

۷. لیپودرماتوسکلروز

لیپودرماتوسکلروز عارضه درازمدت واریس شدید است که به‌ صورت سفت ‌و سخت شدن پوست تظاهر کرده و پوست به رنگ قهوه‌ای تغییر می کند. این وضعیت معمولاً در ناحیه ساق پا ایجاد شده و اغلب غیر قابل ‌برگشت است.

۸. خارج ‌شدن ترشحات آبکی از پوست

با تجمع فشار در رگ‌ها، مایعات موجود در خون از رگ‌ ها خارج و به بافت اطراف منتقل شده و به ‌صورت تورم در پاها مشاهده می ‌شود. با افزایش تورم و مایع در بافت، بدن تلاش می‌ کند تا راهی برای از بین‌ بردن مایعات پیدا کند و نهایتاً می ‌تواند آن را از طریق پوست به بیرون بریزد.

۹. عفونت

باکتری‌ها به طور طبیعی در سراسر بدن یافت می ‌شوند. اما وقتی بافت ‌ها دچار اختلال تغذیه‌ای توأم با تورم و تجمع مایع می ‌شوند (مشابه حالتی که در واریس مزمن دیده می‌شود) این امر در دفاع طبیعی بدن در برابر ورود میکروب ‌های مضر تداخل ایجاد می‌ کند و می تواند باعث ایجاد عفونت پوستی به نام سلولیت شود.

۱۰. تغییر رنگ پوست

تغییر رنگ پوست به ویژه در بالای نشانه بیماری وریدی پیشرفته است. وقتی گلبول‌های قرمز از رگ خونی آسیب‌دیده خارج شود، هموگلوبین تجزیه شده و در بافت به‌ صورت هموسیدرین قهوه‌ای رنگ رسوب می‌ کند و این امر باعث تغییر رنگ می گردد که به‌ عنوان هایپرپیگمنتاسیون شناخته می‌ شود.

تشخیص واریس در نواحی مختلف بدن

تشخیص به‌ موقع این بیماری در درمان مؤثر آن اهمیت بسیار بالایی دارد. معمولاً پزشک در مرحله اول با معاینه قسمت درگیر در حالت ایستاده، واریس را تشخیص می ‌دهد اما برای تعیین میزان شدت و نوع آن معمولاً از روش ‌های مختلفی استفاده می‌ شود که عبارت‌اند از:

• سونوگرافی داپلکس ترکیبی از سونوی سنتی و داپلر است که تصویر این عروق را با استفاده از امواج صوتی، چاپ می‌کند.
• سونوگرافی که توسط تزریق ماده کنتراست که چگونگی عملکرد و جریان خون رگ‌های مشکل‌دار را مورد بررسی قرار می ‌دهد.
• فتوپلاتیسموگرافی تکنیکی است که تغییرات در حجم اندام بدن را اندازه می‌گیرد.
• روش ونوگرافی شامل تزریق یک محلول حاجب به رگ و سپس تصویربرداری با اشعه ایکس برای مشاهده فرایند رفلکس وریدی است.
• سونوگرافی داخل عروقی یک تکنولوژی جدید است که در آن یک پروب سونوگرافی کوچک از طریق انتهای کاتتر به داخل رگ وارد می‌شود تا بتوان رگ‌هایی که تنگ شده یا تحت فشار گرفته‌اند را مشاهده کرد.

کلینیک سرکار خانم دکتر مریم مهرپویا متخصص قلب و عروق و فلوشیپ اینترونشنال کاردیولوژی آماده ارائه کلیه خدمات پزشکی به شما عزیزان می باشد. جهت دریافت خدمات درمان واریس اندام تحتانی، عمل قلب باز، آنژیوگرافی، آنژیوپلاستی، اکوکاردیوگرافی، اسکن هسته ای قلب و دیگر خدمات با شماره تماس ۰۲۱۶۶۵۹۶۱۶۲ – ۰۲۱۶۶۵۹۶۱۶۱ در ارتباط باشید.