درمان واریس شایع ترین بیماری عروقی

واریس شایع ترین بیماری عروقی انسان است. واریس یک بیماری عروقی سیاهرگی است که حدود ۱۰ الی ۲۰ درصد از کل جمعیت جهان را درگیر کرده است و به شکل‌های مختلفی بروز پیدا می‌کند. واریس از واژه لاتین Varix گرفته که به معنای پیچ‌ خوردگی است. رگ های واریسی دراز، پر پیچ و خم و بزرگ شده هستند. در نظر اکثر افراد واریس بیماری است که فقط در عروق پشت پا رخ می دهد اما این مورد صحیح نیست.

واریس چیست؟

بر اساس مطالب فوق الذکر، واریس گشاد شدن و یا متورم شدن سیاهرگ های بدن به خصوص پاها می باشد که باعث می شود دریچه های ورود و خروج در زمان پمپاژ خون به طور کامل بسته نشود و خون برگشت داده شود. در این صورت سیاهرگ ها متورم شده و حالت پر پیچی ایجاد می شود.

در ابتدا ممکن است فرد فقط احساس درد خفیف و خستگی داشته باشد اما رفته رفته این درد گسترده تر می شود و عوارض بدتری به دنبال خواهد داشت.

همه رگ‌ های واریسی چه دردناک و چه بدون درد، در گردش جریان خون اشکال ایجاد می ‌کنند و حتی در نهایت می توانند موجب ترمبوز یا زخم واریسی شوند. بی توجهی به درمان واریس می تواند باعث گسترش سریع آن شود و لازم به ذکر است هرگز به صورت خود به خودی درمان نمی شود.

دلایل ایجاد واریس

در بدن انسان دو نوع عروق وجود دارد:

• سرخرگ
• سیاهرگ

سرخرگ ها خون را از قلب به بقیه بافت های بدن منتقل می کنند، و سیاهرگ ها خون را از بقیه بدن به قلب باز می گردانند. برای بازگشت خون به قلب، رگ های موجود در پاها باید در برابر نیروی جاذبه کار کنند.

سه عامل در بازگشت خون به قلب نقش مهمی دارند:

• انقباضات عضلانی در پاها که به عنوان پمپ عمل می کنند.
• دیواره های الاستیک عروق کمک می کند تا خون به قلب بازگردد.
• دریچه های ریزی در سیاهرگ ها باز می شوند که خون به سمت قلب جریان می یابد و از بازگشت خون به سمت عقب جلوگیری می کند. اگر این دریچه ها ضعیف یا آسیب دیده باشند، خون می تواند به سمت عقب جریان یابد و در رگ جمع شود و باعث کشیدگی یا پیچ خوردگی رگ ها شود.

آسیب به عملکرد هر کدام از عوامل می تواند بازگشت خون را دچار مشکل کنند. و در صورت مشکل در بازگشت خون، در نقاط مختلف بدن بخصوص پا ها رگ های واریسی ایجاد می شود.

انواع واریس

همان طور که گفته شد باور عموم مردم به این صورت است که واریس فقط در پشت ساق پا رخ می دهد اما در واقعیت واریس می تواند سیاهرگ های بخش های مختلفی از بدن را درگیر کند. به عنوان مثال می توان موارد زیر را نام برد:

• واریس مری
• واریس بیضه در مردان (واریکوسل)
• واریس رحم و تخمدان در زنان
• واریس معده
• واریس دست
• واریس اندام تحتانی

انواع بروز واریس از نظر شدت نیز به صورت زیر است:

• خفیف

نوع خفیف که در این نوع واریس سیاهرگ‌های سطحی به‌طور بسیار کم و خفیف متورم می‌شوند و درهم‌تنیدگی آن‌ها از سطح پوست آشکار می‌شود.

• متوسط

یک مرحله حادتر از واریس خفیف است که در آن رگ‌های سطح پوست علاوه بر آشکار شدن، تا حدودی برآمده می‌شوند و می‌توان آن‌ها را با لمس سطح پوست حس کرد. در این مرحله سیاهرگ‌ها توانایی ارسال خون به سلول‌ها و بازگشت آن به قلب را از دست می‌دهند در نتیجه حوضچه‌های خونی در زیر پوست به شکل عروق عنکبوتی پدیدار خواهند شد. واریس متوسط باید به‌موقع تشخیص‌داده‌شده و برای درمان آن اقدامات لازم به عمل آید، زیرا در صورت تأخیر در درمان می‌تواند به نوع شدید تبدیل شود.

• شدید یا حاد

واریس شدید یا حاد که بالاترین و خطرناک‌ترین نوع این بیماری است. در این نوع سیاهرگ‌ها به بالاترین حد تورم و پیچ‌خوردگی می‌رسند و در مواردی خطراتی جدی مانند ابتلا به بیماری‌های عروقی حاد یا ازکارافتادگی عضو را در پی خواهند داشت.

درمان واریس اندام تحتانی

۱) جوراب واریس جهت درمان واریس پا

جوراب واریس با فشار آوردن به رگ‌های واریسی و فشرده‌ کردن بافت اطراف آن ها، جریان خون در پاها را تسهیل می ‌کند. استفاده از جوراب واریس به عنوان یک روش درمانی اگرچه مشکل اساسی نارسایی وریدی را برطرف نمی‌ کند، اما به کاهش علائم و عوارض اولیه واریس مانند احساس خستگی یا سنگینی پاها و تورم مچ پا کمک می‌ کند.

۲) ابلیشن اندوترمال جهت درمان واریس پا

ابلیشن اندوترمال یک گزینه درمانی کم تهاجمی جایگزین برای جراحی‌های سنتی واریس سیاهرگ‌هاست که به معنای حرارت دادن در داخل سیاهرگ‌های مبتلا به واریس می باشد تا آنها را مهر و موم کند. پزشک یا از امواج رادیویی (در ابلیشن رادیوفرکانسی) یا لیزر (در ابلیشن درون وریدی با لیزر) برای ایجاد حرارت استفاده خواهد کرد. این روش‌های درمانی به خوبی جراحی هستند و بیمار ریکاوری سریع‌تر با درد کمتری را تجربه خواهد کرد، به همین خاطر معمولاً پزشکان ابتدا این روش را تجویز می کنند.

۳) ابلیشن رادیوفرکانسی (RFA) جهت درمان واریس پا

۴) ابلیشن داخل وریدی با لیزر جهت درمان واریس پا

۵) اسکلروتراپی جهت درمان واریس پا

اگر روش‌های اندوترمال مناسب نباشند، پزشک انجام فوم اسکلروتراپی را تجویز خواهد کرد. در روش اسکلروتراپی یک ماده شیمیایی یا فوم به داخل رگ واریسی تزریق می‌شود که باعث می‌شود رگ دچار اسپاسم ‌شود. در هر بار درمان معمولاً لازم است چند تزریق به چندین قسمت از رگ واریسی مورد نظر انجام شود و همچنین ممکن است نیاز باشد بعد از گذشت حدود یک سال درمان مجددا تکرار شود.

۶) روش جراحی جهت درمان واریس پا

اگر روش‌های کم تهاجمی‌تر مناسب نباشند، پزشک انجام جراحی برای درمان واریس اندام تحتانی سیاهرگ‌ها را تجویز خواهد کرد. در حین انجام این عمل، جراح تمام سیاهرگ‌های مبتلا به واریس را از پا خارج خواهد کرد. سیاهرگ‌های عمقی نقش سیاهرگ‌های آسیب دیده را برعهده خواهند گرفت و به همین خاطر آسیبی به جریان خون در پا وارد نخواهد شد. متداول‌ ترین تکنیک مورد استفاده برای جراحی واریس سیاهرگ بستن و خالی کردن است. با استفاده از ابزار مخصوص ورید قطع شده و گره زده می‌شود (بستن) تا جریان خون در آن ورید قطع شود و سپس با استفاده از یک سیم بلند ورید برداشته خواهد شد (خالی کردن).

۷) فلبکتومی جهت درمان واریس پا

شکل تشکیل واریس

این بیماری به اشکال گوناگونی در افراد ظاهر می‌شود که بر اساس شکل بروز در دسته‌های زیر قرار می‌گیرند:

• رتیکولر
• طنابی
• کلانژکتازی

علائم واریس

علائمی که ممکن است در اثر بیماری واریس ایجاد شود عبارتند از:

• رگ هایی که به رنگ بنفش تیره یا به رنگ آبی هستند.
• رگ هایی پیچ خورده و برجسته؛ مانند سیم دیده می شوند.

علائم مراحل شدیدتر ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• احساس درد یا سنگینی در پاها
• سوزش، لرزش، گرفتگی عضلات و تورم در ساق و مچ پا
• درد بعد از نشستن یا ایستادن برای مدت طولانی
• خارش در محدوده رگ ها
• تغییر رنگ پوست در اطراف رگ های واریسی

واریس ممکن است هیچ دردی ایجاد نکند.

سوالات متداول واریس اندام تحتانی

۱) چه کسانی احتمال دارد به واریس مبتلا شوند؟

هر کسی ممکن است به واریس مبتلا شود. اما چه کسانی بیشتر در معرض این بیماری هستند:

• سن بالا
• جنسیت مذکر
• سابقه خانوادگی مثبت
• سبک زندگی (ایستادن های طولانی مدت)
• مصرف دخانیات
• اضافه وزن

۲) آیا پیاده روی برای واریس مفید است؟

پیاده روی یک تمرین بسیار مفید است و به ویژه برای افرادی که از واریس رنج می‌برند، مفید است. چرا که هیچ ضربه‌ای روی پاهای شما وجود ندارد و فقط یک حرکت ساده به تقویت عضلات ساق پا بدون فشار آوردن به بدن کمک می ‌کند. این کار به کاهش علائم و درمان واریس کمک می‌ کند.

۳) آیا می توان رگ‌ های واریسی را ماساژ داد؟

ماساژ درمانی مانند ماساژهای تخلیه عروقی و لنفاوی که هدف آنها افزایش گردش خون و بهبود تغذیه بافت است برای بیماران مبتلا به وریدهای واریسی و نارسایی مزمن می تواند مفید باشد.

۴) بهترین ویتامین برای رگ‌ ها چیست؟

ویتامین‌های خانواده B به ویژه ویتامین B6  و B12 از جمله مهم‌ ترین ویتامین‌ها برای تقویت رگ‌ های خونی و در نتیجه جلوگیری از مشکلات رگ ‌ها محسوب می‌ شوند. برای کسانی که سابقه مشکلات ورید و لخته شدن خون در خانواده خود دارند، ویتامین B6 و B12 از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

۵) تفاوت بین واریس و رگ های عنکبوتی چیست؟

اغلب مردم این دو اصطلاح را به یک معنا به‌کار می ‌برند، ولی این دو ناراحتی پوستی، کاملا از هم متمایزند. دلیل ابتلا به آنها شاید یکسان باشد، ولی شکل ظاهری‌ شان با یکدیگر فرق دارد.

رگ های عنکبوتی شبیه رگ های واریسی، اما کوچکتر هستند، نزدیک به سطح پوست یافت می شوند و اغلب قرمز یا آبی هستند. اندازه آنها متفاوت است و غالباً شبیه تار عنکبوت هستند. رگ های عنکبوتی معمولاً دردناک نیستند. آن ها می توانند در هر نقطه از بدن فرد ظاهر شوند و اغلب در پشت زانو، روی پاها یا روی صورت ظاهر می شوند.

اما رگ های واریسی رگ هایی به رنگ بنفش تیره یا به رنگ آبی هستند، رگ هایی پیچ خورده و برجسته هستند، ایجاد سوزش، لرزش، گرفتگی عضلات و تورم در ساق و مچ و همچنین تغییر رنگ پوست در اطراف رگ های واریسی ایجاد می شود، رگ های واریسی معمولاً روی پاها و ساق ها تظاهر می یابند.

دیگر یافته های پزشکی واریس اندام تحتانی