مفهوم آنژیوگرافی

آنژیوگرافی یک آزمایش تصویربرداری است که با استفاده از اشعه ایکس، رگ های خونی بدن مورد مشاهده قرار می گیرد و نتایج بدست آمده از آن را آنژیوگرام می گویند. این آزمایش برای بررسی عروق یا رگ های باریک، مسدود، بزرگ شده یا بدشکل در بسیاری از قسمت های بدن از جمله مغز، قلب، شکم و پاها استفاده می شود.

آنژیوگرافی قلب چیست؟

آنژیوگرافی عروق کرونر بخشی از یک پروسه با عنوان کاتتریزاسیون قلبی می باشد. کاتتریزاسیون قلبی می تواند بیماری های قلبی و عروقی را تشخیص دهد و درمان کند. آنژیوگرافی عروق کرونر که می تواند به تشخیص بیماری های قلبی کمک کند، شایع ترین نوع روش کاتتریزاسیون قلبی است.

در طی آنژیوگرافی عروق کرونر، نوعی رنگ که توسط دستگاه اشعه ایکس قابل مشاهده است به عروق خونی قلب تزریق می شود و دستگاه اشعه ایکس با سرعت تصاویری را می گیرد. در صورت لزوم، پزشک می تواند شریان های قلبی گرفته شده توسط لخته را در طی آنژیوگرافی کرونر باز کند.

چرا آنژیوگرافی تجویز می شود؟

پزشک متخصص قلب و عروق در صورت وجود علائم زیر ممکن است توصیه به انجام آنژیوگرافی عروق کرونر کند:

• علائم بیماری عروق کرونر، مانند درد قفسه سینه (آنژین)
• درد در قفسه سینه، فک، گردن یا بازو که با آزمایش های دیگر قابل توضیح نیست.
• درد جدید یا افزایش درد قفسه سینه (آنژین بی ثبات)
• بیماری های مادرزادی قلب
• نتایج غیرطبیعی تست استرس قلبی غیر تهاجمی
• مشکلات سایر عروق خونی یا آسیب دیدگی در قفسه سینه
• مشکل دریچه قلب که نیاز به جراحی دارد.

انواع رایج آنژیوگرافی

• آنژیوگرافی قلب از طریق دست

معمولاً کسانی که آنژیوگرافی قلب را از طریق دست انجام می دهند، می توانند سریعتر مرخص شوند.

• آنژیوگرافی قلب از طریق پا

معمولاً کسانی که آنژیوگرافی قلب را از طریق پا انجام می دهند، کمی دیرتر مرخص می شوند.

بیشتر افراد یک روز یا بیشتر پس از انجام عمل ممکن است کمی احساس خستگی کنند و یا محل زخم تا یک هفته دردناک باشد که امری طبیعی است.

آنژیوگرافی چگونه انجام می شود؟

بیمار پس از ورود به اتاق کت لب، روی یک تخت مخصوص دراز خواهد کشید. مانیتور قلب ضربان قلب بیمار را در طول آزمایش ثبت می کند. پوست مچ دست و یا دو طرف کشاله ران بیمار با یک ماده ی ضد عفونی کننده تمیز می شود و بیمار با پارچه های استریل پوشانده می شوید.

بهترین پزشک متخصص قلب و عروق مقدار کمی ماده بی­ حس ­کننده موضعی را در اطراف محل (مچ دست یا کشاله ران) تزریق می کند تا ناحیه را بی حس کند و سپس یک کاتتر کوچک را از طریق پوست وارد رگ خونی کرده و از طریق اشعه ایکس پویا که به یک مانیتور تلویزیون منتقل می شود، تماشا می کند. هنگامی که کاتتر در جای خود قرار گرفت، مقدار کمی کنتراست (رنگ حساس به اشعه ایکس) از طریق آن تزریق می شود. با عبور کنتراست از رگ های خونی، اشعه ایکس پویا بیشتر گرفته می شود و وضعیت عروق از نظر تنگی و سایر آسیب ها مورد بررسی قرار می گیرد.

آماده سازی برای آنژیوگرافی قلب

آماده سازی بیمار برای انجام آنژیوگرافی شامل موارد زیر است:

• اخذ شرح حال از بیمار: درمورد سابقه پزشکی، از جمله آلرژی، از بیمار سؤال می شود. در مورد داروهای مصرفی سؤال می شود، اگر نیاز باشد به بیمار گفته می شود که قبل از انجام آزمایش مصرف آن ها را متوقف کند.

• تست هایی از جمله معاینه فیزیکی و آزمایش خون برای بررسی سلامت عمومی بیمار انجام می شود.
• در مورد فرآیند آنژیوگرافی قلب با بیمار صحبت می شود: خطرات آن چیست؟ چه کاری باید قبل از پروسه انجام شود و اینکه آیا دوست دارید در روز پروسه بی حسی بگیرید؟
• در صورت تصمیم به بی­حسی برای آنژیوگرافی از بیمار خواسته می شود که چند ساعت قبل از پروسه غذا نخورد.
• همچنین باید شخصی شما را از بیمارستان به خانه ببرد زیرا قادر به رانندگی نخواهد بود.

مراقبت پس از آنژیوگرافی قلب

بیمار پس از انجام آزمایش، به بخش ریکاوری منتقل می شود و از او خواسته می شود چند ساعت دراز بکشد تا از خونریزی از ناحیه برش داده شده جلوگیری شود.

بیمار معمولاً همان روز می تواند به خانه برود، اگرچه برخی اوقات ممکن است لازم باشد یک شب در بیمارستان بماند.

ممکن است این امکان وجود داشته باشد که بیمار قبل از رفتن به خانه از نتایج آزمایش مطلع شود. با این حال، عکس های گرفته شده توسط اشعه ایکس اغلب باید با جزئیات مورد بررسی قرار گیرد و نتایج برای چند هفته در دسترس نخواهد بود.

پاسخ به سوالات متداول در مورد آنژیوگرافی قلب

۱) آیا آنژیوگرافی قلب خطرناک است؟

آنژیوگرافی قلب جزو یکی از کم عارضه ترین فرآیند های تشخیصی به شمار می رود. با این حال مانند تمام پروسه های پزشکی، آنژیوگرافی عروق کرونر و آنژیوپلاستی با خطرات و مزایایی همراه هستند.

عوارض جزئی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• خونریزی زیر پوست در محل زخم: این مشکل باید بعد از چند روز بهبود یابد، اما در صورت نگرانی لطفا با پزشک خود تماس بگیرید.
• کبودی: معمولاً کبودی ناشی از ورود کاتتر برای چند هفته معمول است.
• حساسیت نسبت به رنگ کنتراست مورد استفاده، باعث ایجاد علائمی مانند بثورات می شود. قبل از انجام عمل باید درمورد هرگونه حساسیتی که دارید با پزشک متخصص قلب خود صحبت کنید.

در هر حال از شما خواسته می شود مایعات بنوشید تا از کمبود آب بدن جلوگیری و رنگ از کلیه های شما دفع شود.

عوارض شدید آنژیوگرافی قلب:

• صدمه به شریان در بازو یا کشاله ران ناشی از کاتتر (احتمالاً در جریان خون به اندام تأثیر می گذارد)
• حمله قلبی
• سکته مغزی
• آسیب به کلیه ها ناشی از رنگ کنتراست
• در صورت طولانی شدن عمل، آسیب بافتی ناشی از اشعه ایکس
• خونریزی جدی

۲) آنژیوگرافی چه مدت طول می کشد؟

می توانید انتظار داشته باشید که این تست نیم ساعت تا ۴۰ دقیقه طول بکشد، اگرچه برخی اوقات می تواند طولانی تر شود. اگر در هنگام آنژیوگرافی، نیاز به وارد کردن استنت باشد (آنژیوپلاستی)، مدت زمان بیشتری طول خواهد کشید.

۳) زمان ترخیص پس از آنژیوگرافی قلب چقدر است؟

ممکن است لازم باشد چند ساعت یا یک شب در بیمارستان بمانید.

دیگر یافته های پزشکی آنژیوگرافی قلب